MRI-scan bij gezonde personen van hele lichaam. Zinloos of niet?

MRI-scan van je hele lichaam. Zinloos of niet?

Stelling: "wij zouden een MRI van zijn/haar hele lichaam niet aanbevelen aan iemand die geld wil uitgeven om alleen maar te zien wat er in zijn/haar lichaam gebeurt".

Dit is de stelling van een aantal specialisten die bijvoorbeeld medische check-ups en zelfs bevolkingsonderzoeken omschrijven als volstrekt zinloos omdat volgens hen bewezen is dit niet tot een langere overleving zou leiden. 

Wat is preventieve gezondheidszorg

Preventieve gezondheidszorg zou je kunnen omschrijven als gezondheidszorg die de nadruk legt op het voorkomen van ziekten.

Preventieve gezondheidszorg krijgen verkleint het risico op ziekten, handicaps en overlijden. 

Huisartszorg, tandartszorg, vaccins, preventieve medicatie en eenvoudige betrouwbare informatie, als onderdeel van preventieve gezondheidszorg, staan hier niet ter discussie en zijn geen onderwerp van dit artikel. Wat overblijft is screening van bepaalde delen van het lichaam of het hele lichaam.

Screening van een gedeelte van het lichaam

Screening betekent het controleren van je lichaam op bijvoorbeeld kanker voordat je symptomen krijgt. Door het regelmatig herhalen van screeningstests kunnen bepaalde kankersoorten wellicht vroegtijdig worden gevonden. Screening is een onderdeel van preventieve gezondheidszorg. Voorbeelden van screenings zijn de bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhalskanker, darmkanker en borstkanker. Dit zijn adequate onderzoeken om diverse soorten kanker vroegtijdig op te sporen.

Specialisten die het hier (nog) steeds niet mee eens zijn leven niet in de werkelijkheid en zorgen alleen maar voor ruis op de lijn.

Genoemde screenings zijn uitermate zinvol. Het onderzoek naar darmkanker levert bijvoorbeeld 5 positieve resultaten op van de 100 kijkonderzoeken. Kosten zijn hierbij irrelevant omdat het om mensen gaat. Het steeds maar terug willen komen op het kostenaspect frustreert de vooruitgang en kunnen en moeten vanuit het individu gezien niet serieus genomen worden.

Screening van het hele lichaam 

Bij het gebruik van CT en PET-CT bij in dit geval screening van het hele lichaam kunnen er mogelijk schadelijke effecten optreden door het gebruik van röntgenstraling. Voorzichtigheid is geboden en in het geval van een 'volledig gezond persoon' is het toedienen van extra straling niet zonder gevaar. Natuurlijk ook bij een 'niet gezond persoon' maar hier moet een risicoafweging plaatsvinden.

De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) raadt aan onnodige blootstelling aan straling te vermijden vanwege de risico's, zoals een grotere kans op het ontwikkelen van kanker op latere leeftijd. 

De total bodyscan

De nieuwste zelftrend: MRI van het hele lichaam -total bodyscan- verdient  bijzondere aandacht. 

Het is algemeen bekend dat sommige deskundigen bij (gezonde) mensen geen MRI van het hele lichaam aanraden om te controleren op ziekten zoals kanker. De screenings zijn kostbaar (kosten eventueel vervolgtraject) en niet gestandaardiseerd (valide argument). Er zijn echter ook tegengeluiden.

Een MRI maakt geen gebruik van ioniserende straling zoals de CT-scans. Bovendien komen er meer geavanceerde MRI-scanners op de markt die de mogelijkheid hebben om meer beelden vast te leggen met een hogere resolutie. Deze ontwikkeling gaat verder. 

Er zijn genoeg voorbeelden te bedenken waarbij een MRI scan van het hele lichaam nuttig is. Kanker wordt vaak laat gediagnosticeerd. Dit komt in het algemeen door te laat naar je huisarts gaan (klachten komen vaak pas in een laat stadium) maar ook de tijd die nog verstrijkt tot je daadwerkelijke behandeling. Dit is in Nederland in het algemeen een probleem. Zo worden de meeste mensen met alvleesklierkanker pas in stadium vier gediagnosticeerd en hebben dan nog maar een vijfjaarsoverleving van 1%. Behandeling start soms pas een half jaar na de diagnose. Alvleesklierkanker kan echter worden genezen als het vroegtijdig wordt ontdekt. Een MRI-scan is hier een prima techniek toe.

Natuurlijk zijn er los van kosten en validatie meer tegenargumenten te bedenken om geen MRI-scan van het hele lichaam te laten doen ervan uitgaande dat je gezond bent. Het risico op fout positieve uitslagen en bijvoorbeeld fout negatieve uitslagen is aanwezig (maar dat is overigens bij vele vormen van onderzoek mogelijk).

Los van alle argumenten is het een risico welke door het individu genomen wordt. Bovendien betaald deze de scan zelf en met betrekking tot een eventueel vervolgtraject wordt ook meebetaald. Het recht van zelfbeschikking is in deze een groot goed. Belangrijk is dat er door commerciële instellingen betrouwbare op feiten gebaseerde gezondheidsinformatie wordt gegeven.

Gezondheidszorg in Nederland niet klaar voor total bodyscans

Onze gezondheidszorg is thans (nog) niet klaar voor screenende total bodyscans. In het algemeen kan men stellen dat men niet blij is met total bodyscans bij gezonde personen en wordt deze methodiek door bijvoorbeeld De Nederlandse Vereniging voor Radiologie sterk ontraden. 

Weten wat er in je lichaam gebeurt, geeft meer controle en ook gemoedsrust. Met voortschrijdende technologie, betaalbare gezondheidszorg voor iedereen en betrouwbare eerlijke gezondheidsinformatie komt er een moment dat een MRI-scan voor je hele lichaam (als gezond persoon) binnen handbereik komt en je de mogelijkheid moet krijgen om jouw gezondheid actief te monitoren.

Als een scan geestelijke of lichamelijke gezondheidswinst oplevert en op deze wijze mede vorm kan worden geven aan het leven van een individu dan zou dit in de wet verankerd moeten worden. 

Zover is het in Nederland thans niet. Voorlopig blijft het recht op zelfbeschikking ingeperkt en zal uitgeweken moeten worden naar bijvoorbeeld Duitsland.