De mondige patiënt

De mondige patiënt van nu is mondiger dan ooit. Hij zoekt via internet alles op over zijn ziekte, komt beladen met kennis de spreekkamer binnen en heeft zicht voorgenomen zich niet zomaar weg te laten sturen. Sterker nog, de patiënt weet wat hij wil. Echter wat wil het geval. De arts heeft zo zijn protocol. Als iemand een bepaalde klacht heeft, volgt de arts het protocol dat daarbij hoort. Hij kijkt in zijn computer, en vinkt dingen af. Dat móét hij ook. Dus niet de patiënt maar de computer bepaald wat er gebeurt. Patiënten kunnen bijvoorbeeld vragen om een onderzoek maar de computer bepaalt steeds meer wat er tijdens het consult gebeurt en dat alles binnen een gegeven budget.  Mondigheid is vooral wat de patiënt er daarna mee doet. Dát is bepalend voor de gezondheid van de patiënt. 

Een voorbeeld:

Patient A heeft al maanden last van een ongemakkelijk gevoel tussen de schouders. Heeft af en toe last van maagzuur en is voortdurend moe en heeft af en toe last van oprispingen en last van enige benauwdheid. Op de dag van het consult lijken de symptomen bij de patiënt allemaal wat milder. De betreffende co-assistent neemt de gegevens op, volgt het protocol op en komt tot de conclusie (na overleg met de dienstdoende specialist) dat de klachten te vaag zijn om er een diagnose aan te hangen. Ofwel de computer kan er niets mee. 

Patiënt A is niet onbemiddeld en absoluut ontevreden over het consult en doet in Duitsland een gastroscopie omdat hij vermoed dat er meer aan de hand is. Dat blijkt als de uitslag aangeeft dat er een zwelling in de maag is aangetroffen en er plaatselijk ontstekingsreacties zijn aan maagwand en slokdarm. Hij krijgt hiervoor medicijnen.

Patient A maakt opnieuw een afspraak en overlegt de uitslag van de gastroscopie. De specialist laat van enige verbazing niets blijken maar verteld doodleuk dat dit verband volstrekt niet gelegd kon worden. Wel vindt zij de  patiënt bijzonder daadkrachtig en prijst hem om zijn initiatief. 

Protocollen worden vaak gebruikt om 'lastige' patiënten van zich af schudden

Inderdaad: protocollen worden vaak gebruikt om 'lastige' patiënten van zich af schudden. Echter, protocollen worden door de inspectie en  medische tuchtcolleges ook gebruikt om hard met artsen af te rekenen. Bij veel tuchtzaken en procedures zijn de protocollen leidend. Dit kan zomaar tot slechtere zorg leiden. Immers het creëert artsen die het eigen gezonde verstand niet gebruiken en de protocollen laten zegevieren.

Kortom, artsen moeten durven af te wijken van het protocol en zelf blijven nadenken. Durven af te wijken van de richtlijnen. Het is goed om als arts stil te staan bij de kritische patiënt. Immers juist deze patiënt is een impuls voor kwaliteitsverbetering in de zorg.